Κανόνας (λογοτεχνικός)

Από Fylopedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση


κανόνας (λογοτεχνικός) [GR], canon (literary) [EN], canon (littéraire) [FR], kanon (literarisch) [DE]

Ο όρος αναφέρεται σε ένα σώμα γραπτών κειμένων τα οποία θεωρούνται αυθεντικά, ποιοτικά, «σωστά» και, επομένως, άξια προς ανάγνωση και μελέτη (για παράδειγμα, η Βίβλος και τα έργα του Shakespeare). Ο κανόνας αποτελεί, με αυτόν τον τρόπο, το κέντρο του ενδιαφέροντος, τον καθρέφτη των αξιών και το μέσο της αντίληψης του κόσμου.

Οι φεμινιστές/τριες κριτικοί αμφισβητούν την έννοια του κανόνα ακολουθώντας κυρίως δύο προσεγγίσεις: από τη μια, την επέκταση και αλλαγή του κανόνα και, από την άλλη, την αποδόμηση και κατάργηση της ίδιας της έννοιας του κανόνα, όποια μορφή και αν λαμβάνει. Ως προς την πρώτη προσέγγιση, φεμινίστριες όπως η Elaine Showalter θεωρούν τον κανόνα ως δημιούργημα της πατριαρχικής κοινωνίας, το οποίο φέρει έναν εγγενή σεξισμό. Τίθενται ερωτήματα όπως τα εξής: Γιατί οι συγγραφείς που περιλαμβάνονται στον κανόνα είναι κυρίως άντρες; Ποια είναι τα κριτήρια για τη δημιουργία του κανόνα; Γιατί οι μειονότητες (γυναίκες, μαύροι/ες, λεσβίες) αποκλείονται; Ποιος είναι ο σκοπός της δημιουργίας του; Οι κριτικοί αυτής της προσέγγισης προτείνουν την επέκταση του κανόνα, ώστε να συμπεριληφθούν γυναίκες, ή τη δημιουργία ενός εναλλακτικού κανόνα ο οποίος θα αποτελείται από μειονότητες.

Οι φεμινιστές/τριες κριτικοί της δεύτερης προσέγγισης (για παράδειγμα, μαρξιστές/τριες, φεμινιστές/τριες του μεταδομισμού) θεωρούν ότι η επέκταση ή αλλαγή του κανόνα δεν είναι λύση και προτείνουν κάτι πιο ριζοσπαστικό: την εξάλειψη της ίδιας της έννοιας του κανόνα. Με αυτόν τον τρόπο, καταργείται η ουσιοκρατία [essentialism] του κανόνα. Στη θέση της έννοιας του κανόνα οι φεμινιστές/τριες προτείνουν εναλλακτικά την απόρριψη της ίδιας της διαδικασίας της αξιολόγησης ή την ανάλυση άλλων κατηγοριών κειμένων πέρα των λογοτεχνικών, όπως είναι μεταξύ άλλων οι κινηματογραφικές ταινίες.



Φοιτητική ομάδα Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Λεξικογραφίας: Αναγνωστόπουλος Ιωάννης, Δρακοπούλου Μαρία, Ελευθερίου Δέσποινα, Κούτρα Αλεξάνδρα, Κρομμύδα Ευθαλία, Μαρίν Μαρία,Τριανταφύλλη Ευαγγελία, Τρυπαναγνωστοπούλου Σοφία, Φωκάς Γεώργιος (επιμέλεια Δρ. Ευτέρπη Μήτση)