Οπτική απόλαυση

Από Fylopedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση


οπτική απόλαυση [GR], visual pleasure [EN], plaisir visuel [FR], visuelle lust [DE]

Ο όρος χρησιμοποιείται στο άρθρο της Laura Mulvey “Visual pleasure and narrative cinema” (1975). Το άρθρο αυτό επιβεβαιώνει τη γνώμη πολλών φεμινιστών/τριών κριτικών του κινηματογράφου ότι το ανδρικό βλέμμα κυριαρχεί στις ταινίες του κλασικού Hollywood. Η Mulvey, από καθαρά ψυχαναλυτική σκοπιά, δηλώνει ότι ο κινηματογράφος παρέχει οπτική απόλαυση μέσω της σκοποφιλίας (όρος του Freud που αναφέρεται στο να κοιτάμε κάποιον/α ως ερωτικό αντικείμενο) και της ταύτισης του κοινού με τον ανδρικό χαρακτήρα. Μέσα από την ψυχαναλυτική θεωρία του Freud, μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί στις κινηματογραφικές ταινίες οι γυναίκες εμφανίζονται συχνά ως σεξουαλικά αντικείμενα.

Η αιτία της γυναικείας σεξουαλικής εκμετάλλευσης, κατά τη Mulvey, είναι η πατριαρχική δομή της κοινωνίας, σε συνδυασμό με τη λειτουργία μιας ταινίας ως πράξης απόλαυσης. Παρατηρεί, επίσης, ότι η ανδρική κυριαρχία στην πατριαρχική κοινωνία προκύπτει λόγω της ύπαρξης της γυναίκας. Χωρίς την παρουσία της, δεν θα μπορούσε να υπάρξει μέτρο σύγκρισης και έτσι η υπεροχή του άνδρα, ως ρυθμιστή της οπτικής απόλαυσης, θα ήταν ασήμαντη. Στο άρθρο της αυτό, αναγνωρίζει τρεις οπτικές γωνίες μέσα σε μια ταινία, οι οποίες καθιστούν τη γυναίκα σεξουαλικό αντικείμενο: την οπτική γωνία του άνδρα-πρωταγωνιστή για τον γυναικείο χαρακτήρα της ταινίας, την οπτική γωνία του κοινού για τον γυναικείο χαρακτήρα και την οπτική γωνία του ανδρικού κοινού για τον ανδρικό χαρακτήρα της ταινίας. Μέσα από την τρίτη οπτική γωνία, το ανδρικό κοινό ταυτίζεται με τον ανδρικό χαρακτήρα του έργου και θεωρεί τον γυναικείο χαρακτήρα ως προσωπικό του σεξουαλικό αντικείμενο.

Κατά τη Mulvey, ο μόνος τρόπος για να απελευθερωθεί η γυναίκα από τη σεξουαλική της εκμετάλλευση στις ταινίες είναι η αποδόμηση των σύγχρονων ταινιών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την αφαίρεση της οπτικής απόλαυσης από την ταινία και τη δημιουργία μιας απόστασης ανάμεσα στον άνδρα-θεατή και τον γυναικείο χαρακτήρα.



Φοιτητική ομάδα Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Λεξικογραφίας: Αναγνωστόπουλος Ιωάννης, Δρακοπούλου Μαρία, Ελευθερίου Δέσποινα, Κούτρα Αλεξάνδρα, Κρομμύδα Ευθαλία, Μαρίν Μαρία,Τριανταφύλλη Ευαγγελία, Τρυπαναγνωστοπούλου Σοφία, Φωκάς Γεώργιος (επιμέλεια Δρ. Ευτέρπη Μήτση)