Πραγματικό

Από Fylopedia
Αναθεώρηση ως προς 09:29, 19 Ιουνίου 2009 από τον Fylopedia (Συζήτηση | συνεισφορές)
(διαφορά) ← Παλαιότερη αναθεώρηση | Τελευταία αναθεώρηση (διαφορά) | Νεότερη αναθεώρηση → (διαφορά)
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση


πραγματικό [GR], real [EN], réel [FR], reale (das) [DE]

Σύμφωνα με την ψυχαναλυτική θεωρία του Jacques Lacan, το πραγματικό αποτελεί ένα από τα τρία στάδια της ψυχικής εξέλιξης του ατόμου και δεν αντιπαρατίθεται απλώς προς το φαντασιακό [imaginary], αλλά εντοπίζεται και πέρα από το συμβολικό [symbolic]. Σε αντίθεση με το συμβολικό, το οποίο συγκροτείται στη βάση αντιθέσεων (παρουσία-απουσία), στο πραγματικό δεν υπάρχει απουσία, ούτε έλλειψη [lack]. Επίσης, το πραγματικό είναι καθαυτό αδιαφοροποίητο, προβάλλει ως αυτό που βρίσκεται εκτός της γλώσσας και αντιστέκεται απόλυτα στη συμβολοποίηση. Το συμβολικό είναι αυτό που εισάγει μια τομή στο πραγματικό μέσα από τη διαδικασία παραγωγής της σημασίας (ο κόσμος των λέξεων δημιουργεί τον κόσμο των πραγμάτων).

Επομένως, το πραγματικό αποτελεί το στάδιο της φύσης από το οποίο το άτομο αποκόβεται οριστικά με την εισαγωγή στη γλώσσα, δηλαδή το στάδιο της ανάγκης, το οποίο διαρκεί από τη γέννηση μέχρι την ηλικία μεταξύ 6 και 18 μηνών, όταν το παιδί αρχίζει να ξεχωρίζει το σώμα του από τον έξω κόσμο. Η θεωρία του Lacan ξεκινά με την έννοια του πραγματικού που αποτελεί την ένωση με το σώμα της μητέρας, μια φυσική κατάσταση η οποία διακόπτεται προκειμένου να διαμορφωθεί πολιτισμός. Μετά την αποχώρηση από το πραγματικό δεν υπάρχει επιστροφή σε αυτό, παρά την επιθυμία του ατόμου. Επίσης, ο Lacan συνδέει το πραγματικό με το «αδύνατο», επειδή είναι αδύνατο να το φανταστεί κάποιος ή να το ενσωματώσει στη συμβολική τάξη.

Ο φαλλός [phallus] και το πραγματικό μοιάζουν αρκετά. Είναι και τα δύο χώροι όπου τα πράγματα είναι πλήρη και ενιαία, όπου δεν υπάρχει απώλεια ή απουσία. Είναι και τα δύο μη προσβάσιμα στον άνθρωπο που έχει ήδη κατακτήσει τη γλώσσα. Αλλά είναι αντίθετα μεταξύ τους με την έννοια ότι το πραγματικό είναι μητρικό, είναι η πηγή από όπου προερχόμαστε, η φύση από την οποία πρέπει να αποχωριστούμε για να γίνουμε πολιτισμένοι/ες. Ο φαλλός είναι η ιδέα του πατέρα, η πατριαρχική αντίληψη, η υπέρτατη ιδέα του πολιτισμού, η θέση που προσδιορίζει τα πάντα στον κόσμο.

Οι φεμινιστές/τριες της δεκαετίας του 1980 και του 1990 αρχίζουν να υποστηρίζουν το πραγματικό του Lacan, στο οποίο η γυναίκα βρίσκεται πέρα από τη γλώσσα και την έμφυλη ταυτότητα και πολύ πιο κοντά στη σεξουαλικότητα [sexuality] και στον πόνο από ό,τι ο άνδρας. Οι επιπτώσεις του πραγματικού είναι περισσότερο αισθητές στη γυναίκα από ό,τι στον άνδρα, δεδομένου ότι οι γυναίκες ταυτίζονται με το γυναικείο σώμα [body]. Γενικά, ο γαλλικός φεμινισμός [French feminism] χρησιμοποίησε τις απόψεις της ψυχανάλυσης του Lacan στον κριτικό του λόγο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν η Kristeva και η Irigaray, οι οποίες αν και διαφοροποιήθηκαν σε κάποια σημεία από τη θεωρία του Lacan, παρέμειναν στο ίδιο πλαίσιο και αξιοποίησαν τις απόψεις του.



Φοιτητική ομάδα Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Λεξικογραφίας: Αναγνωστόπουλος Ιωάννης, Δρακοπούλου Μαρία, Ελευθερίου Δέσποινα, Κούτρα Αλεξάνδρα, Κρομμύδα Ευθαλία, Μαρίν Μαρία,Τριανταφύλλη Ευαγγελία, Τρυπαναγνωστοπούλου Σοφία, Φωκάς Γεώργιος (επιμέλεια Δρ. Ευτέρπη Μήτση)