Φαλλο(λο)γοκεντρισμός

Από Fylopedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση


φαλλο(λο)γοκεντρισμός [GR], phallo(lo)gocentrism [EN], phallogocentrisme [FR], phallogozentrismus [DE]

Στον όρο αυτό συναντώνται η φεμινιστική κριτική ενάντια στην πατριαρχία και η αποδομιστική κριτική της γλώσσας, καθώς συνδυάζει τις έννοιες του φαλλοκεντρισμού και του λογοκεντρισμού [logocentrism], οι οποίες αποδίδονται στον Lacan και τον Derrida αντίστοιχα. Ο φαλλογοκεντρισμός αναφέρεται σε οποιονδήποτε λόγο [discourse] αποσκοπεί στην κυριαρχία του φαλλού [phallus] ως συμβόλου εξουσίας και αυθεντίας.

Ο φαλλοκεντρισμός ως έννοια εισάγεται από τον Freud, αν και σπάνια ο ίδιος αναφέρει τη λέξη φαλλός. Ωστόσο, στην ψυχαναλυτική του θεωρία, κύρια θέση κατέχει το ανδρικό γεννητικό όργανο, το οποίο λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για τον προσδιορισμό του γυναικείου φύλου. Στον Lacan, η σημασία του φαλλού μετατοπίζεται από το καθαρά σωματικό στο γλωσσικό πεδίο, όπου συχνά συμβαδίζει με τον λόγο, σχηματίζοντας μια δίπολη αντίθεση [binary opposition] ανάλογη με εκείνη των αρχαίων ελλήνων νους-λόγος. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται γενικώς όλες οι δίπολες αντιθέσεις, όπως κυριολεξία-μεταφορά, υπερβατικό-εμπειρικό, σημαίνον-σημαινόμενο [signifier-signified], ετεροφυλοφιλία-ομοφυλοφιλία, και αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό της δυτικής διανόησης.

Ενάντια στην τάση αυτή τάσσονται οι θεωρητικοί του γαλλικού φεμινισμού [French feminism]. Στρατηγικές που προτείνονται ενάντια στον φαλλογοκεντρισμό είναι η ομιλούσα γυναίκα [parler femme] και ο μιμητισμός [mimicry], που προτείνονται από την Irigaray, καθώς και η γυναικεία γραφή [écriture féminine] και η αποδόμηση των δίπολων αντιθέσεων, που προτείνονται από την Cixous. Αυτές οι νέες μορφές έκφρασης κάνουν χρήση χαρακτηριστικών που ανήκουν στη γυναικεία σεξουαλικότητα [sexuality], όπως είναι το περιεχόμενο του όρου ηδονή [jouissance] και η πολλαπλή ηδονή, προκειμένου να αντικαταστήσουν τη φαλλοκεντρική ηδονή που είναι μονοσήμαντη.



Φοιτητική ομάδα Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Λεξικογραφίας: Αναγνωστόπουλος Ιωάννης, Δρακοπούλου Μαρία, Ελευθερίου Δέσποινα, Κούτρα Αλεξάνδρα, Κρομμύδα Ευθαλία, Μαρίν Μαρία,Τριανταφύλλη Ευαγγελία, Τρυπαναγνωστοπούλου Σοφία, Φωκάς Γεώργιος (επιμέλεια Δρ. Ευτέρπη Μήτση)