Επιτέλεση

Από Fylopedia
Αναθεώρηση ως προς 08:40, 19 Ιουνίου 2009 από τον Fylopedia (Συζήτηση | συνεισφορές)
(διαφορά) ← Παλαιότερη αναθεώρηση | Τελευταία αναθεώρηση (διαφορά) | Νεότερη αναθεώρηση → (διαφορά)
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση


επιτέλεση [GR], performance [EN], performance [FR], performanz [DE]

Η φεμινιστική θεωρία, όπως εκφράστηκε από την Judith Butler, επηρεασμένη δηλαδή από τη λακανική ψυχανάλυση και τη θεωρία των γλωσσικών πράξεων [speech act theory], υποστηρίζει ότι το σώμα [body] είναι ο τόπος εκ-δραμάτωσης και εν-σωμάτωσης μιας πολιτισμικής σύμβασης. Αποτελεί ένα δρώμενο μέσω των ατομικών μας πράξεων, το οποίο συντελεί στη διαιώνιση και την αναπαραγωγή των κατάλληλων συνθηκών για τα συστήματα καταπίεσης. Για να είναι δυνατή η αλλαγή των κοινωνικών σχέσεων, πρέπει να γίνει αναδιαμόρφωση των ηγεμονικών κοινωνικών συνθηκών και όχι των ατομικών πράξεων όπως διαμορφώνονται από τις συνθήκες αυτές.

Στο βιβλίο της Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity (1990), η Butler αναφέρει πως το βιολογικό φύλο [sex], το κοινωνικό φύλο [gender] και η σεξουαλικότητα [sexuality] είναι κοινωνιο-πολιτισμικές και οικονομικο-πολιτικές κατασκευές, οι οποίες έχουν εδραιωθεί μέσω της επανάληψης τυποποιημένων σωματικών πράξεων. Οι πράξεις αυτές, λόγω της επαναλαμβανόμενης φύσης τους, ορίζουν τη μορφή του οντολογικού, βασικού έμφυλου πυρήνα [core gender] του κοινωνικού φύλου και για αυτό η Butler τις ονομάζει επιτελεστικές. Η επιτέλεση του βιολογικού και κοινωνικού φύλου και της σεξουαλικότητας δεν είναι επιλογή του υποκειμένου. Αυτό αποτελείται από αυτό που ίδια, δανειζόμενη τον όρο από τον Foucault (1975), ονομάζει κανονιστικούς/ρυθμιστικούς λόγους [regulative discourses], τους λόγους δηλαδή που υπαγορεύονται από τα καθιερωμένα κριτήρια της ετεροκανονικότητας [heteronormativity].

Όλοι μας επιτελούμε ένα δρώμενο, παίζουμε δηλαδή έναν ρόλο, ο οποίος προϋπάρχει της ύπαρξής μας: ακολουθούμε ένα «σενάριο», το οποίο μόνο μέσω της δημόσιας «παράστασης» που εμείς ως «ηθοποιοί» δίνουμε, αποκτά υπόσταση. Με άλλα λόγια, το έμφυλο σώμα μας παίζει έναν ρόλο προκαθορισμένο από τις προϋπάρχουσες κοινωνικά αποδεκτές -«κανονικές» και «φυσιολογικές»- αντιλήψεις. Το κατά πόσο το σώμα μας ακολουθεί το «σενάριο», τις προκαθορισμένες δηλαδή απόψεις σχετικά με το φύλο, αποτελεί κριτήριο επιβράβευσης ή τιμωρίας, μιας και οι πράξεις και οι κινήσεις μας στη δημόσια «σκηνή» εκφράζουν το φύλο μας.

Η Butler (1990) διατυπώνει την άποψη πως τα έμφυλα χαρακτηριστικά δεν είναι εκφραστικού, αλλά επιτελεστικού χαρακτήρα, ότι δηλαδή οι πράξεις του φύλου είναι το δρώμενο που αναφέρθηκε προηγουμένως. Άρα, επισημαίνει η ίδια συγγραφέας, δεν προϋπάρχει κάποια προδιαγεγραμμένη ταυτότητα για κάθε φύλο την οποία πρέπει όλοι να ασπαζόμαστε και να τηρούμε.



Φοιτητική ομάδα Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Λεξικογραφίας: Αναγνωστόπουλος Ιωάννης, Δρακοπούλου Μαρία, Ελευθερίου Δέσποινα, Κούτρα Αλεξάνδρα, Κρομμύδα Ευθαλία, Μαρίν Μαρία,Τριανταφύλλη Ευαγγελία, Τρυπαναγνωστοπούλου Σοφία, Φωκάς Γεώργιος (επιμέλεια Δρ. Ευτέρπη Μήτση)